گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر آذر ۱۴۰۰
خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آذر ماه ۱۴۰۰ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.
خلاصه آنچه گذشت:
اخبار نقض حقوق بشر در آذر ماه ۱۴۰۰ با قریب به ۳۷ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استانهای مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آنها به احراز رسیده است.
اعدام
آذر ماه با قریب به ۳۷ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره میتوان به اجرای حکم اعدام آرمان عبدالعالی، کودک_مجرم، در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد. آرمان عبدالعالی روز سه شنبه ۲ آذرماه جهت اجرای حکم به یکی از سلول‌های انفرادی این زندان منتقل شده و به خانواده او گفته شده بود که برای ملاقات آخر به زندان مراجعه کنند. اجرای این حکم علیرغم ابهامات جدی در پرونده و موج جهانی درخواست توقف آن صورت گرفته است.
همچنین، سحرگاه روز یکشنبه ۲۸ آذرماه، حکم اعدام حیدر قربانی، زندانی سیاسی در زندان سنندج به اجرا درآمد. آقای قربانی پیشتر توسط دادگاه انقلاب سنندج از بابت اتهام “بغی” به اعدام محکوم شده بود. اجرای حکم اعدام این زندانی سیاسی علیرغم مخالفت‌های بین‌المللی و درخواست کارشناسان سازمان ملل برای لغو فوری حکم اعدام او صورت گرفته است.
در ماه سپری شده، حکم اعدام سیاوش اردشیری و همسرش در زندان یاسوج، محمود محمودی، حامد موسوی، کورش مظاهری در زندان رجایی شهر کرج، عبدالستار شه بخش و خان محمد رحمت زهی، خالد شه بخش، سعید دهمرده و غلام براهویی و حیدر قلجایی در زندان کرمان، مریم خاکپور در زندان دستگرد اصفهان، مجید سرگلزایی در زندان زاهدان، ابراهیم نارویی در زندان مشهد، محمدرضا مزکوهی در زندان زنجان، معصومه زارعی در زندان آمل، هاشم امیری در زندان گرگان و علی نهتانی (نورزهی) در زندان قاین به اجرا درآمد.
افزون بر این، دو متهم در تهران و مرند از بابت اتهام قتل و یک متهم در زاهدان از بابت اتهام مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شدند.
همچنین، در یک روند پرابهام قضایی-اداری، مسئولان زندان به خانواده عباس دریس اعلام کرده‌اند او به اعدام محکوم شده است. عباس دریس، یکی از بازداشت شدگان اعتراضات آبان ۹۸ است که در زندان ماهشهر نگهداری می‌شود. آقای دریس در جریان این اعتراضات به همراه برادر خود محسن دریس به اتهاماتی از جمله محاربه، اخلال در نظم و مشارکت در قتل یکی از نیروهای یگان ویژه نیروی انتظامی موسوم به نوپو بازداشت شد.
همینطور، حکم اعدام یک زندانی که پیشتر از بابت اتهام “قتل” به ۲ بار اعدام محکوم شده بود در دیوان عالی کشور تایید شد.
بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.
آزادی اندیشه و بیان
تجمعات اعتراضی کشاورزان اصفهانی و شهروندان حامی مطالبات آنان که از روز یکشنبه ۱۶ آبان‌ماه آغاز شئه بود، روز جمعه ۵ آذرماه با حضور گسترده نیروهای انتظامی و امنیتی جهت پایان دادن به تجمع، به خشونت کشیده شد. به دنبال ورود نیروهای انتظامی و امنیتی که با ضرب و شتم و تیراندازی به سوی معترضین همراه بوده، دستکم ۲۱۴ نفر از جمله ۱۳ کودک بازداشت شدند. دستکم ۱۹ نفر از مجروحان اعتراضات تنها در بخش‌های چشم پزشکی مراکز درمانی بستری هستند و منابع رسمی حال ۲ تن را نامساعد گزارش کرده اند.
همچنین، در پی استفاده گسترده نیروهای امنیتی و انتظامی از تفنگ ساچمه‌ای برای سرکوب اعتراضات کشاورزان اصفهانی و شهروندان حامی مطالبات آنان و پخش تصاویری از چشمان آسیب دیده این معترضان، شماری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی به حمایت از آنان برخواستند. این شهروندان با انتشار تصاویری از خود در حالی که یک چشم خود را پوشانده‌اند به خشونت نیروهای امنیتی در سرکوب معترضان و استفاده از سلاح‌هایی چون تفنگ ساچمه‌ای که باعث آسیب جبران ناپذیر به چشم می‌شود، اعتراض کرده و با معترضان مجروح اعلام همبستگی کردند.
در اذر ماه، بسان گذشته بازداشت متهمان بصورت متعدد گزارش شد که از میان این گزارشات میتوان به بازداشت لیلا حسین زاده در شیراز، حسن قربانی در سنندج، کاروان محمدی آذر در ارومیه، حسین رزاق در آمل و هشت شهروند در شهرستان استهبان، استان خراسان شمالی و استان کرمان اشاره کرد.
گفتنی است، روز شنبه ۱۳ آذرماه، میثم کاظمی، شهروند اهل بهبهان پس از حضور در شعبه ۴ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب بهبهان بازداشت و به زندان این شهر منتقل شد. آقای کاظمی پیشتر جهت دفاع از اتهام انتسابی به این شعبه احضار شده بود.
همینطور، اصغر فیروزی، فعال سیاسی جهت تحمل دوران محکومیت خود به واحد اجرای احکام دادسرای مشهد احضار شد.
همچنین، روز دوشنبه ۱۵ آذر، مدیر مسئول پایگاه خبری بورس نیوز از بابت اتهام «نشر اکاذیب به قصد اضرار به غیر» توسط دادگاه مطبوعات مجرم شناخته شد.
در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به ابوالفضل رحیمی‌شاد به ۱۵ ماه حبس تعلیقی، جزای نقدی و ممنوعیت از حضور در شبکه‌های اجتماعی، اشکان آرمندهی به سه ماه و یک روز حبس تعزیری، محمد امامی، به ۱۶ ماه حبس تعلیقی و ۴۰ ضربه شلاق، لیلا حسین زاده به ۵ سال حبس تعزیری و دو سال منع فعالیت در فضای مجازی، رحیم ارجمندی به ۱۳ ماه حبس تعزیری و ۱۰ ماه حبس تعلیقی ، کورش قاسمی به ۵ سال حبس تعزیری، اصغر امیرزادگان به یک سال حبس تعزیری و مسدود شدن صفحه اینستاگرام وی و عدم حق استفاده از فضای مجازی و پیام رسان های داخلی یا خارجی به مدت دوسال، وحید ابهری، به ۱ ماه حبس تعزیری و ۲ ماه حبس تعلیقی و پرداخت ۲۱ میلیون تومان جزای نقدی، علیرضا شریعتی به یک سال حبس تعزیری و محروم از عضویت در احزاب و دسته جات سیاسی و اجتماعی به مدت ۲ سال و امیر ستاری، به ۴۱ روز حبس تعزیری و ۵۰ روز حبس تعلیقی و پرداخت جزای نقدی اشاره کرد.
همینطور، حکم ۴۰ سال حبس در تبعید سید محمد حسینی شهروند اهل شهرستان نقده، توسط دیوان عالی کشور نقض و پرونده وی جهت رسیدگی مجدد به شعبه اول دادگاه انقلاب مهاباد ارجاع داده شد.
همچنین، پرونده فرزانه زیلابی، وکیل مدافع پرونده هفت تپه، به دادگاه تجدیدنظر استان خوزستان ارجاع داده شد.
طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.
از این قرار، فرزانه انصاری فر به دادگاه انقلاب بندر ماهشهر، آرمان انصاری فر و میثم کاظمی به دادسرای عمومی و انقلاب بهبهان، مصطفی نیلی و مریم افرافراز به دادگاه انقلاب تهران، احمدرضا حائری به دادسرای جرائم رایانه‌ای تهران، ایوب جوان‌پور به اداره اطلاعات سقز، محمد فاطمی، امین صالحی زاده، محمد نظریان تمبی و سجاد طیبی و علی آتون به دادگاه کیفری بهبهان احضار شدند.
در ضمن، فریبا اسدی، صلاح بهرامیان و محمد ابوالحسنی جهت اجرای حکم حبس احضار شدند.
گفتنی است، شیرکو تابناک، محمد حاجی رسول‌پور و جلال وفایی، زانا کسرایی و پویا نیک مرام جهت تحمل حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند.
در ماهی که گذشت، مهتاب قلیزاده، ۲۵ تن از بازداشت شدگان اعتراضات تیرماه ۹۹ و مهدی محمودیان، مریم افرافراز، محمدرضا فقیهی، آرش کیخسروی و مصطفی نیلی در مراجع قضایی محاکمه شدند.
همچنین، بیژن نوباوه وطن نماینده مردم تهران در مجلس، تعداد ۳۰ فیلم دارای مجوز از کمیته شورای نمایش را “مسئله دار” عنوان کرد و تهدید کرد که در صورت اکران این فیلم ها، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس احضار خواهد شد.
از طرفی، کارگروه تعیین مصادیق و محتوای مجرمانه دستور حذف ترانه «وداع بعد از رفتن» مهدی یراحی، خواننده و آهنگساز ایرانی، را از وبسایت‌های داخلی صادر کرد. این خواننده پیشتر در حمایت از جانباختگان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ و مادران دادخواه این قطعه را در صفحه شخصی خود، منتشر کرده بود.
زندان
در ماهی که گذشت، یک زندانی در زندان قزلحصار کرج پس از اعزام به بیمارستان روانپزشکی رازی (امین آباد)، از طریق حلق آویز کردن خود دست به خودکشی زد. این اقدام با مداخله سرباز همراه وی و پرسنل بیمارستان ناموفق ماند.
گقتنی است، نرگس محمدی، فعال مدنی، علیرغم گذشت بیش از یک ماه از زمان بازداشت کماکان در یکی از سلول های انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین به سر می برد. به گفته تقی رحمانی، همسر خانم محمدی، او حق انتخاب وکیل را ندارد. خانم محمدی که در تاریخ ۲۵ آبان ماه توسط نیروهای امنیتی در کرج بازداشت شده بود در تاریخ ۱ آذرماه جهت تفهیم اتهام به دادسرای مقدس اعزام و مجددا به سلول انفرادی بازگردانده شد.
همینطور، لیلا حسین زاده، فعال صنفی دانشجویی و زندانی سیاسی سابق علیرغم گذشت بیش از دو هفته از زمان دستگیری کماکان در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت به سر میبرد. این زندانی سیاسی سابق در جریان بازجویی‌ها در بازداشتگاه اداره اطلاعات شیراز موسوم به پلاک ۱۰۰ و زندان اوین مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.
همچنین، کیهان مکرم انبی، محمد نجفی و ارکان پالانی جاف به ترتیب به یکی از سلول‌های انفرادی زندان ارومیه، زندان اراک و زندان رجایی شهر کرج منتقل شدند.
افزون بر این، پدرام عبهر، شهروند بهائی ساکن تهران، علیرغم گذشت بیش از یک ماه از زمان دستگیری، کماکان در بازداشتگاه یک نهاد امنیتی به سر میبرد.
به علاوه، آرش کیخسروی، مصطفی نیلی و مهدی محمودیان کمکان در زندان اوین و در بازداشت بسر می‌برند.
گفتنی است، وحید افکاری و حبیب افکاری، زندانیان سیاسی محبوس در زندان عادل آباد شیراز نزدیک به ۱۵ ماه گذشته را در بند عبرت که از آن به عنوان بند دربسته نیز یاد می‌شود، نگهداری می شوند. وحید و حبیب افکاری کماکان از حق برقراری تماس تلفنی محروم هستند.
گفتنی است، سید شهاب حسینی، زندانی سنی مذهب دوران محکومیت ۱۵ ساله خود را در زندان رجایی شهر کرج سپری می‌کند. خانواده این زندانی که پرونده مستند مبنی بر اختلال روانی در بیمارستان نفت دارد، بارها درخواست برای عدم توانایی تحمل حبس را به دادستان و مراجع ذی ربط مطرح کرده‌اند، با این حال نه تنها به درخواست این خانواده پاسخی صریح و روشن داده نشده، بلکه این زندانی به عناوین مختلف بارها توسط مسئولان زندان به نام‌های محرمی مسئول بند اطلاعات، شهبازی دفتردار رئیس زندان، محسن منصوری افسر شب و احسان دوست پاسیار بند مورد ضرب و شتم قرار گرفته که موجب وخامت حال و در یک مورد شکستگی لگن وی شده است.»
در ضمن، روز پنجشنبه ۱۸ آذرماه، آتنا دائمی کنشگر مدنی در پی صدور یک نامه مبنی بر انتقال فوری از زندان لاکان رشت خارج و به دادسرای اوین منتقل شد، اما پس از ساعتها بلاتکلیفی مجددا به این زندان بازگردانده شد. با این وجود، مسئولان زندان لاکان رشت از پس دادن وسایل خانم دائمی به او امتناع کرده و گفته‌اند که باید به زندان دیگری منتقل شود.
گفتنی است، هیراد پیربداقی، فعال کارگری علیرغم گذشت بیش از یک ماه از زمان بازداشت کماکان در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین در کنار زندانیان متهم به جرائم عمومی نگهداری می‌شود. این فعال کارگری، طی روزهای اخیر توسط یکی از زندانیان متهم به جرائم خشن در این بازداشتگاه تهدید به قتل شده است.
به علاوه، حجت اله رافعی زندانی سیاسی در زندان تهران بزرگ از شهریورماه امسال از حق برقراری تماس تلفنی محروم است. این امر با دستور الیاسی، دادیار ناظر بر زندانیان سیاسی و امنیتی صورت گرفته است.
در ضمن، بند زنان زندان ارومیه واقع در مجموعه این زندان در جاده کلانتری ارومیه و در ۱۵ کیلومتری مرکز این شهر است. نزدیک ۳۰۰ الی ۳۵۰ زندانی با جرائم گوناگون در این بند نگهداری می‌شوند. اقلام فروشگاه زندان حتی لوازم بهداشتی به صورت بسیار محدود و با چند برابر قیمت اصلی در فروشگاه زندان عرضه می‌شود. کیفیت و کمیت غذای زندان بسیار پایین است و بارها در غذای زندان توسط ساکنین این بند برخی موجودات دیده شده است. همچنین آب نامناسب زندان موجب بروز بیماری‌های کلیوی در میان زندانیان می‌شود.
همینطور، میلاد ارسنجانی، روز شنبه ۶ آذرماه از قرنطینه زندان تهران بزرگ به بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین و روز دوشنبه ۸ آذرماه به زندان تهران بزرگ منتقل شد.
گفتنی است، حسین تاج، وکیل دادگستری، ضمن اشاره به تداوم بازداشت علی یونسی و امیرحسین مرادی دانشجویان بازداشتی دانشگاه صنعتی شریف، در بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین، نگهداری این دانشجویان در بند امنیتی را غیر قانونی دانست. به گفته آقای تاج، به دلیل ایرادات زیاد در پرونده این دانشجویان، قاضی دادگاه انقلاب پرونده را جهت رفع نقص به دادسرا عودت داده و پس از پاسخ دادسرا، پرونده هنوز به دادگاه انقلاب واصل نشده است. این دانشجویان از تاریخ ۲۲ فروردین ۹۹ در بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین به سر می‌برند.
برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.
در آذر ماه، بابک آقازاده در زندان مراغه، چهل و هفت تن از زندانیان بند سیاسی در زندان ارومیه و ارکان پالانی جاف، در زندان رجایی شهر کرج در اعتصاب غذا به سر بردند.
حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهمترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.
از این قرار، بهنام موسیوند، آرشام رضایی و ابوالحسن منتظر در زندان رجایی شهر کرج، رحیم عفراوی، در زندان شیبان اهواز، بابک آقازاده در زندان مراغه، شکیلا منفرد در زندان قرچک ورامین، عباس واحدیان شاهرودی در بازداشتگاه اداره اطلاعات مشهد، علی محمدی مقدم در زندان ارومیه، لیلا حسین زاده در زندان اوین و وحید افکاری و حبیب افکاری در زندان عادل آباد شیراز از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.
با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به رحیم عفراوی، در زندان شیبان اهواز، شکیلا منفرد در زندان قرچک ورامین، کسری نوری، در زندان عادل آباد شیراز و علی محمدی مقدم در زندان ارومیه اشاره کرد.
اقلیت های ملی و مذهبی
اتنیک ها در آذر ماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند.
در این ماه، حجت عصمت زاده در نقده، چینی شریفی بوکانی در بوکان، فرهنگ عیوضی، کژال نصری و سعدی منبری و سیامک آرنگ در سنندج، زانکو مسعودی، محمد فدوی و رحمت‌الله صالحیان یازی بلاغی در سقز و فاروق نیک‌پی و محمد نیک‌پی در مریوان بازداشت شدند.
همینطور، میلاد بدخش، حجت عصمت زاده و میثم جولانی به ترتیب به اداره اطلاعات مریوان، نقده و اردبیل احضار شدند.
لازم به ذکر است، پرویز سیابی، حسین بالاخانی، عسگر اکبرزاده، مجتبی پروین، مهدی هوشمند، سجاد جولانی، حامد حیدری، مرتضی پروین، محمد جولانی، بهمن خیرجو، مصطفی پروین و سبحان بخشی به ۳ ماه حبس تعلیقی و ۷۶ ضربه شلاق تعلیقی، روزبه پیری به ۶ سال حبس تعزیری، بابک کیومرثی به ۲ سال حبس تعزیری و سعید سلطانی به ۲ سال حبس تعزیری محکوم شدند.
گفتنی است، قاسم عزیزیان جهت اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان منتقل شد.
همچنین، بر اساس بخشنامه‌ای که وزارت ارشاد به پلیس اماکن ابلاغ کرده است، استفاده از نام های غیر فارسی برای واحدهای صنفی فقط در همان محل یا استان “بلا مانع” است و نام انتخابی باید حتماً فارسی باشد.
همینطور، روز جمعه ۲۶ آذر ماه نماینده علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در استان گلستان در اقدامی غیرمعمول محمدحسین گرگیج، امام جمعه اهل سنت آزادشهر را عزل کرد. این اقدام بی‌سابقه از دخالت نمایندگان علی خامنه‌ای در عزل و نصب امامان جمعه اهل سنت ایران، موجب اعتراض شهروندان سنی مذهب آزاد شهر شده است.
اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.
در ماهی که سپری شد، میترا بندی امیرآبادی و هیوا یزدان مهدی آبادی، شهروندان بهائی ساکن یزد، روز دوشنبه ۲۲ آذرماه توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی خود بازداشت و جهت تحمل حبس به زندان این شهر منتقل شدند.
همینطور، شیوا خلیلی، شهروند بهائی ساکن بابل توسط دادگاه انقلاب این شهر به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. بر اساس حکم صادره تلفن همراه این شهروند نیز به عنوان “آلت جرم” ضبط شده است.
در ضمن، درخواست اعاده دادرسی پرونده ۹ نوکیش مسیحی به نام های بهنام اخلاقی، بابک حسین‌زاده، عبدالرضا علی حق نژاد، شهروز اسلام دوست، مهدی خطیبی، خلیل دهقان پور، حسین کدیور، کمال نعمانیان و محمد وفادار در دیوان عالی کشور پذیرفته و پرونده آنها جهت رسیدگی مجددا به شعبه هم عرض ارسال شد. در رای بی سابقه دیوان عالی کشور، آمده است که تبلیغ مسیحیت و تشکیل کلیسای خانگی جرم و تبانی برای برهم زدن امنیت نیست.
همچنین، شعبه چهارم دادسرای عمومی و انقلاب دزفول قرار منع تعقیب علیرضا روشنائی زاده، حجت لطفی، محسن سعادتی زاده، مسعود نوعی، علیرضا ورک شا، محمد کائدگپ، محمدعلی ترابی و اسماعیل نریمان پور هشت نوکیش مسیحی اهل دزفول را صادر کرد.
گفتنی است، همزمان با آغاز موج دیگری از فشارهای امنیتی و قضایی بر شهروندان بهائی در شهرهای مختلف کشور، کارگاه سه روزه طراحی پوستر در راستای نفرت پراکنی علیه پیروان آیین بهائی در شیراز برگزار شده است. در این کارگاه که توسط دبیرخانه جشنواره تجسمی موسوم به “مقدس نما” و دبیرخانه پوستر انقلاب و مجمع طراحان انقلاب اسلامی موسوم به “بیت” برگزار شده از طریق طراحی پوستر و در قالب یک تریبون یک طرفه از طریق کارهای گرافیکی، عقاید و باورهای مذهبی اعضای این جامعه دستمایه هجمه شده است. این برنامه که مصداق عینی نفرت پراکنی علیه پیروان یک آیین محسوب می شود اقدام دیگری از سوی حکومت ایران است که در چهار دهه گذشته بصورت روزمره و سیستماتیک حق شهروندی و انسانی پیروان این آیین را نقض کرده است.
حقوق کودک
برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.
در ماهی که گذشت، روز چهارشنبه ۱۷ آذر، در پی تصادف سرویس دانش‌آموزان دختر در بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه، دو دانش‌آموز جان خود را از دست دادند و شماری مصدوم شدند.
همچنین، روز شنبه ۶ آذر، نشت گاز مونوکسید کربن از سیستم گرمایشی نا ایمن در مدرسه ای واقع در کاشان، منجر به مسمومیت ۲۸ دانش آموز و ۵ تن از والدین آنها شد.
گفتنی است، یک پسر نوجوان در ارومیه، از طریق مصرف دارو اقدام به خودکشی کرد.
در ضمن، روز سه شنبه ۲ آذرماه، یک دختر ۱۷ ساله در آبادان با پریدن از روی پل قصد خودکشی داشت، که مامورین کلانتری مانع اقدام وی شدند.
به علاوه، روز چهارشنبه ۱۰ آذرماه، شهرام منگور ۱۶ ساله در شهرستان اشنویه، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به یکی از بازداشتگاه های امنیتی در ارومیه منتقل شد.
همینطور، کیهان تدبیری نوجوان ۱۵ ساله اهل مریوان، توسط اداره اطلاعات این شهرستان احضار و مورد بازجویی قرار گرفت.
لازم به ذکر است، پنج مرد در کرج که متهم هستند با همکاری یکدیگر نوجوانان و جوانان را مورد سرقت و آزار جنسی قرار داده‌اند، بازداشت شدند. یکی از قربانیان، یک هفته پس از مورد آزار قرارگرفتن در پی شدت شدت جراحات وارده جان خود را از دست داده است.
از طرفی، سه مرد در تهران به اتهام تجاوز و آدم‌ربایی یک نوجوان ۱۶ ساله، توسط ماموران نیروی انتظامی بازداشت شدند.
زنان
در ماهی که گذشت، یک زن جوان به نام سحر مرادی (رضایی)، ٣٣ ساله از توابع سنندج، یک زن در رشت و یک زن جوان در بابلسر با انگیزه ناموسی به قتل رسیدند.
همینطور، شامگاه شنبه ۶ آذرماه، یک زن در شهرستان تکاب توسط همسرش مورد ضرب و شتم قرار گرفته و بر اثر شدت جراحت‌های وارده، جان خود را از دست داد. این فرد همچنین سه فرزند خود را نیز به شدت کتک زده است.
در ضمن، روز جمعه ۱۲ آذرماه، یک زن به نام کبار صحت، در شهرستان ارومیه، اقدام به خودسوزی کرد و به زندگی خود پایان داد.
همچنین، پنج مرد در تهران و یک مرد در مشهد به اتهام تجاوز بازداشت شدند.
در ضمن، زن جوانی به نام ژاله صحراپیما ۲۰ ساله که روز جمعه ۲۸ آبان‌ماه به دلیل اختلافات خانوادگی اقدام به خودسوزی کرده و به مراکز درمانی منتقل شده بود، روز پنجشنبه ۴ آذرماه براثر شدت جراحات وارده جان خود را از دست داد.
از طرفی، روز دوشنبه ۱ آذر، مردی در تهران همسر و فرزند ۱۲ ساله خود را مورد اسیدپاشی قرار داد. این زن جوان و پسرش از ناحیه دست و صورت و پا دچار سوختگی شدید شده اند.
یک مرد در تهران که متهم به اسیدپاشی بر روی همسر سابقش است توسط پلیس بازداشت شد.
همینطور، رئیس پلیس تهران از بازداشت خواهر و برادری خبر داد که در خانه خود سه دختر را حبس کرده و مورد سو استفاده جنسی قرار داده اند. یکی از این دختران با ضربات پیچ گوشتی به قتل رسیده است. در ویدیویی که از این واقعه منتشر شده آثار جراحت بر روی بدن دو دختر که یکی از آنها به مدت سه سال در آن خانه محبوس بوده، دیده می شود.
کارگران و اصناف
در ماهی که سپری شد ۱۰۳ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده که رتبه بسیار پایینی است.
در آذر ماه، عدم رعایت ایمنی کار ۶۱ کارگر را مصدوم و ۴۲ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.
از اخبار مرتبط در این حوزه می توان به مرگ دو کارگر در ماهشهر و اصفهان، مرگ و مصدومیت ۱۰ کارگر در دیشموک، کوهرنگ، منوجان و میانه، مرگ یک کارگر در مترو تهران، مرگ و مصدومیت دو کارگر در تهران و نور و مرگ یک پرستار در شیراز، مرگ و مصدومیت سه کارگر در قم و بندرلنگه، مرگ و مصدومیت ۵ کارگر در اصفهان، قزوین و زابل، مرگ دلخراش کارگر کرمانی در دستگاه زباله سوز بیمارستانی در کرمان، مرگ و مصدومیت چهار کارگر در کاشان، کرمان و بابلسر، مرگ دو کارگر در شیراز، مرگ دو کارگر در خمین و میمه و مرگ و مصدومیت ۸ کارگر در قروه و زهک اشاره کرد.
همینطور، روز چهارشنبه ۱۰ آذر، ستار رضایی، شهروند ساکن نجف‌آباد اصفهان توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
در ضمن، علیرضا ثقفی، فعال کارگری جهت تحمل دوران محکومیت خود به واحد اجرای احکام دادسرای کرج احضار شد.
گفتنی است، عضو انجمن صنفی کارفرمایان و تولیدکنندگان ماکارونی از توقف فعالیت کارخانه ماکارونی «انسی» و بلاتکلیفی حدود ۴۰۰ کارگر این کارخانه خبر داد.
همینطور، ۱۰ نفر از کارگران کارخانه سیمان جوین در استان خراسان رضوی به دلیل پیگیری مطالبات خود توسط کارفرما تعلیق شده‌اند که ۲ تن از این افراد جزو نمایندگان کارگری هستند.
از طرفی، تعدادی از کارگران شرکت ایران مایه تبریز از محل کار خود اخراج شدند.
به علاوه، پروین محمدی، فعال کارگری جهت اجرای حکم ۱ سال حبس به واحد اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه سی و سه تهران احضار شد.
در ضمن، کارگران شرکت‌های پیمانکاری مجتمع مس سونگون ورزقان و کارگران پتروشیمی مکران چابهار دست به اعتصاب زدند.
اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.
در آذر ماه، دستکم۳۱۰ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کارگران کارخانه روغن نباتی نینا، کشاورزان اصفهان، باوی و آباده، کارگران مجتمع نیشکر هفت تپه، کارگران معدن طلای آق دره، کارگران کارخانه روغن خوراکی در سیرجان، کارگران شرکت ایران‌خودرو در تبریز، کارکنان رسمی پتروشیمی فجر، کارگران بازنشسته مجتمع هفت تپه، کارگران خدمات شهری کیش، کارگران معدن مس سونگون ورزقان، کارکنان پتروشیمی فارابی در خوزستان و کارگران شرکتی صنعت برق کشور اشاره کرد.
افزون بر این، پرستاران و کارکنان وزارت بهداشت کشور، بازنشستگان شرکت هواپیمایی هما، بازنشستگان صنعت فولاد استانهای تهران، اصفهان و اهواز و خوزستان، کارکنان شاغل در دفاتر سهام عدالت در تهران، نیروهای توزیع برق کشور و بازنشستگان تامین اجتماعی گیلان دست به تجمع اعتراضی زدند.
در این ماه معوقات مزدی متعدد بسان گذشته در جریان بود. از جمله اخبار در این حیطه میتوان به معوقات آتش‌نشانی زاهدان، کارگران کارخانه عظیم خودرو، کارگران کارخانه رنگ ورزین پارس پامچال قزوین، شهرداری رودبار، سی‌سخت، لوشان و نیشابور و الوند، بازنشستگان مخابرات راه دور شیراز، کارکنان شرکتی مخابرات، کارمندان اداره آب و فاضلاب شهرستان ریگان، کارگران خط ۵ مترو تهران، کارگران مجتمع تجاری کنزالمال و کارگران ابنیه فنی تراورس اشاره کرد.
همینطور، بازنشستگان آذربایجان غربی، از عدم پرداخت پاداش پایان خدمت خود و تعداد زیادی از رانندگان تاکسی شهر تهران که از سال ۹۳ تاکنون واردِ سازمان تاکسیرانی شهرداری این شهر شده‌اند، از عدم رفع مشکلات بیمه‌ای خود خبر دادند.
همچنین، به دنبال فراخوان شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران، معلمان و فرهنگیان شاغل در مدارس سراسر کشور در روز شنبه و یکشنبه ۲۰ و ۲۱ آذر، در مدارس بیش از صد شهر، در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالباتشان، دست به اعتصاب زده و از حضور در کلاس درس و ادامه روند تدریس، امتناع کردند.
در ضمن، روز دوشنبه ۲۲ آذرماه، به دنبال فراخوان شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان ایران، معلمان و فرهنگیان شاغل و بازنشسته در ۱۴۰ شهر کشور در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالباتشان دست به تجمعات اعتراضی زدند.
همینطور، دادستان شهرستان بشرویه از پلمب یک کمپ گردشگری به دلیل آنچه که وی “کشف حجاب و استفاده از آلات لهو و لعب در حال رقص مختلط” توسط یک تور گردشگری عنوان کرد، خبر داد.
گفتنی است، آمانج امینی، فعال صنفی معلمان ساکن سقز، روز شنبه ۲۰ آذرماه، به اداره اطلاعات این شهر احضار و پس از ساعاتی بازداشت و بازجویی، آزاد شد.
به علاوه، رسول بداقی، بازرس کانون صنفی معلمان و عضو شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان، روز شنبه ۲۰ آذرماه، توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی خود بازداشت شد و روز سه‌شنبه ۳۰ آذر، با تودیع قرار وثیقه به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد.
همچنین، لطیف روزی خواه، معلم بازنشسته و فعال صنفی معلمان ساکن جلفا، توسط دادگاه انقلاب این شهرستان به هفت ماه حبس تعزیری محکوم شد.
همینطور، روز شنبه ۱۳ آذرماه، شرکت مخابرات خوزستان با وجود ارائه حکم بازگشت به کار از ورود نیروهای مخابرات رامشیر، باغملک و ماهشهر به این شرکت ممانعت کرد.
به علاوه، مدیرعامل کارخانه آرد ستاره غرب شهرستان ایوان به دلیل عدم حمایت دستگاه‌ها و فرسایشی بودن بروکراسی اداری در اعاده حق و حقوق خود و کارگران، اقدام به خودکشی کرده و در بیمارستان بستری شد.
بهداشت و محیط زیست
در این ماه، در روز اول آذرماه، شهر تهران ، با شاخص کیفی هوای ۱۵۶ در رتبه ۱۰ شهر آلوده جهان قرار گرفت. حدود دو هفته هوای تهران در بیشتر مناطق در محدوده ناسالم و ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت و شدت میزان آلودگی هوا به حدی بالا بود که غبار و آلودگی در شب‌ها نیز قابل مشاهده بود.
از سویی دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کارون از بازداشت عاملان مصدومیت یک محیط بان در این شهرستان خبر داد.
از طرفی، روز جمعه ۱۲ آذرماه، یک محیط‌بان و یک همیار محیط زیست در شهرستان خواف واقع در استان خراسان رضوی، در جریان عملیات تعقیب و گریز شکارچیان غیرمجاز در منطقه حفاظت شده سیرخون این شهرستان به شدت زخمی شدند. گفته می‌شود به دلیل شدت ضربه وارده به سر، وضعیت همیار محیط زیست وخیم و در بخش آی.سی.یو بیمارستان شهرستان تربت حیدریه بستری شده است.
همچنین، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شوشتر از محکومیت یک صیاد غیرمجاز به رهاسازی بچه ماهی در رودخانه‌های این شهرستان خبر داد.
همینطور، روز پنجشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۰، یک همیار محیط زیست “عبدالاحدسربوزی” که حین انجام همکاری با محیطبانان دچار حادثه شده بود، بر اثر جراحات وارده جان باخت.
در ضمن، روز شنبه ۲۰ آذرماه، علیرضا علوانی شهروند اهل یاسوج توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
گفتنی است، یک متهم محیط زیستی در شهرستان آبدانان استان ایلام با حکم قاضی دادگستری این شهرستان به مجازات جایگزین حبس محکوم شد. بر اساس حکم صادره متهم به ساخت دو مورد آبشخور برای حیات وحش با هماهنگی و نظارت اداره حفاظت محیط زیست شهرستان، پاکسازی مناطق حفاظت شده آبدانان از زباله و ایجاد صفحه‌ای محیط زیستی در شبکه‌های اجتماعی، به عنوان جایگزین یک سال حبس تعزیری محکوم شده است.
همچنین، یک شکارچی غیرمجاز در بوشهر توسط شعبه ۱۰۳ دادگاه کیفری دشتستان به همکاری با اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دشتستان در جهت جلوگیری از شکار به مدت شش ماه و همچنین تهیه ۲۵ جلد کتاب، جمعا به مبلغ پانصد هزار تومان، در جهت تجهیز کتابخانه عمومی شهرستان دشتستان، بدل از ۶ ماه حبس محکوم شد.
حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم، سوم و چهارم با هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.
خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان
کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و یا زخمی می شوند.
از این قرار، در ماهی که سپری شد، پوریا و فریاد ویسی، سعدی رحیمی و میلاد احمدی و احسان حبیبی در نوسود، نیهاد محمدپور در مناطق مرزی ارومیه، فریدون محمدی و عادل علی‌پور و یاسین امین‌پور در ارتفاعات مرزی بانه در پی شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته و زخمی شدند.
همچنین، روز جمعه ۱۲ آذرماه، در پی شلیک مستقیم نیروهای نظامی در مناطق مرزی قصرشیرین، یک شهروند به نام حبیب رستمی جان خود را از دست داد.
همینطور، دو کولبر به نام های فایق حمیدی و قباد ( نام خانوادگی نامشخص) بر اثر سقوط از ارتفاعات مرزی منطقه نوسود جان خود را از دست دادند.
از طرفی، روز سه شنبه ۲ آذرماه، سامان دشتی سرباز ناجا در تهران با شلیک گلوله اقدام به خودکشی کرده و جان خود را از دست داد.
از سویی دیگر، روز سه‌شنبه ۱۶ آذرماه، یک شهروند در شهرستان اشنویه، به دلیل فقر و مشکلات اقتصادی، اقدام به خودسوزی کرد.
با وجود گذشت ۳۲ سال از جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق، هنوز مین های به جا مانده از آن دوران، در مناطق مرزی غرب، جنوب غرب و شمال غرب ایران شامل استانهای آذربایجان غربی، کردستان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان، جان شهروندان را تهدید می کنند.
از این قرار، یک کارگر بازارچه مرزی قصرشیرین و یکی از عشایر شهرستان دهلران بر اثر انفجار مین برجای مانده از جنگ ایران و عراق، دچار مصدومیت شدند.
در ضمن، دو متهم در تهران توسط دادگاه کیفری یک این استان به تحمل ۱۰۰ و ۹۰ ضربه شلاق محکوم شدند.
از طرفی، ماموران نیروی انتظامی روستای آب‌شیرین گچساران با لباس فرم و همینطور لباس شخصی، با چند نفر از عشایر منطقه درگیر و منجر به مجروح شدن یک زن از ناحیه صورت شده اند.
۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آذر ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.
از مهمترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت می توان به تداوم بازداشت نرگس محمدی در بند ۲۰۹ زندان اوین، اجرای حکم اعدام آرمان عبدالعالی، کودک_مجرم، در زندان رجایی شهر کرج و حیدر قربانی، زندانی سیاسی در زندان سنندج، تجمع خونین کشاورزان اصفهانی و شهروندان حامی مطالبات آنان و بازداشت دستکم ۲۱۴ نفر از جمله ۱۳ کودک و مجروح شدن دستکم ۱۹ نفر، اعتصاب معلمان و فرهنگیان شاغل در مدارس سراسر کشور در روز شنبه و یکشنبه ۲۰ و ۲۱ آذر و تجمع معلمان در روز دوشنبه ۲۲ آذر در۱۴۰ شهر، تداوم محرومیت برادران افکاری در زندان عادل آباد شیراز، بازداشت لیلا حسین زاده در شیراز و عدم رسیدگی پزشکی به وی در زندان اوین، مرگ یک زندانی در زندان ایلام به دلیل عدم رسیدگی پزشکی و عدم شفافیت قوه قضائیه در خصوص محل نگهداری آتنا دائمی اشاره کرد.
۲– گزارشاتی که علیرغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
از مهمترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان اسیدپاشی یک مرد به همسر و فرزندش در تهران، خودکشی یک سرباز نیروی انتظامی در تهران، اقدام به خودکشی یک زندانی پس از اعزام به بیمارستان روانپزشکی، مسمومیت ۲۸ دانش آموز و ۵ تن از والدین بر اثر استنشاق گاز مونوکسید کربن در مدرسه ای واقع در کاشان، مرگ و مصدومیت تعدادی کودک در پی تصادف سرویس دانش آموزان در کرمانشاه اشاره کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
نظرات خود را ارسال کنید